کشور هندوستان با مساحتی نزدیک به ۳.۳ میلیون کیلومتر مربع، یک میلیارد و ۳۲۴ میلیون نفر جمعیت دارد. این کشور از سال ۲۰۰۰ به بعد دارای رشد چشمگیری در تولید سرانه ناخالص ملی بوده و میزان فعلی GDP آن به ازای هر نفر برابر ۱۷۱۰ دلار (تقریبا یک سوم ایران) است.
بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، میزان مصرف انرژی هند در سال ۲۰۱۵ برابر ۱۱ میلیون بشکه در روز بوده است. بیشتر مصارف انرژی هندوستان را به ترتیب ذغال سنگ، نفت و منابع زیستی (در مناطق کم برخوردار و به صورت سنتی) تأمین می کند. کشور هند در روز به میزان ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام تولید و به میزان ۴ میلیون بشکه وارد می کند. هندوستان در روز معادل ۵ میلیون بشکه نفت ذغال سنگ مصرف می کند و نیز معادل ۲.۳ میلیون بشکه در روز ذغال سنگ وارد می نماید.
ظرفیت پالایشی هند برابر ۴.۷ میلیون بشکه در روز (۲.۶ برابر ایران) است. همچنین برای تأمین کامل تقاضای داخلی، روزانه ۵۰۰ هزار بشکه فرآورده وارد می کند. البته صادرات فرآورده های نفتی هند نیز بسیار چشمگیر بوده و برابر ۱.۲ میلیون بشکه در روز است. لذا در مجموع کشور هند یک کشور صادرکننده در فرآورده های نفتی محسوب می شود.
صنعت پالایش هند به دو بخش بزرگ دولتی و خصوصی تقسیم می شود. شرکت های اصلی حاضر در صنعت پالایش هندوستان در جدول ذیل آمده است.
کشور هند از نظر اقتصادی رو به رشد بوده و تقاضای فرآورده در آن به سرعت رشد خواهد کرد. از همین رو دولت این کشور سیاست های مختلفی را برای پاسخگویی به این امر اتخاذ کرده است. به عنوان مثال وزارت نفت و گاز این کشور قصد احداث یک پالایشگاه ۱۷۵ هزار بشکه ای، به مزایده گذاشتن میادین نفت و گاز، توسعه LNG و رایزنی با شرکت آرامکو برای تأمین مالی و سرمایه گذاری را دارد. همچنین دولت هند قصد دارد تا با ادغام شرکت های نفت منطقه ای به منظور هم افزایی و همکاری، یک شرکت بزرگ و با توان رقابت بین المللی بسازد.
از طرفی دیگر شرکت های مختلف پالایشی به دنبال سرمایه گذاری و توسعه فناوری برای پروژه های خود هستند. به عنوان مثال شرکت نفت هند به همراه شرکت نفت بهارات و شرکت نفت هندوستان قراردادی ۴۰ میلیارد دلاری برای ایجاد یک مجتمع بزرگ پتروپالایشی با ظرفیت ۱.۲ میلیون بشکه در روز بسته اند که تا سال ۲۰۲۲ محقق خواهد شد. همچنین شرکت های پالایشی هند برای ارتقای کیفیت سوخت های تولیدی خود مجموعا به میزان ۱۴ میلیارد دلار در پروژه های ارتقا و تصفیه سرمایه گذاری کرده اند که تا سال ۲۰۲۰ به بهره برداری می رسند.
شرکت های نفتی در هند غالبا به صورت عمودی بوده و هر سه حلقه زنجیره تامین، تولید و فروش زنجیره ارزش را شامل می شوند. در واقع این شرکت های علاوه بر صنایع میانی مانند پالایش، از حاشیه سود بالای خرده فروشی سوخت و یا صنایع پایین دستی برخوردار می شوند. در واقع این مهم سبب آن شده است تا هم حلقه های سودآور و هم کم سودده در تملک شرکت ها باشد و بتوانند با موازنه سود صنایع بالادستی، میان دستی و پایین دستی به حیات اقتصادی خود ادامه دهند.
لینک PDF یادداشت
