مصرف گاز فشرده در شش ماه نخست سال ۱۳۹۸ کاهشی ۵ درصدی را تجربه کرده است. دلیل عمده این کاهش مصرف، رشد تورم و بی‌ارزش‌شدن اختلاف قیمت بنزین و گاز فشرده است. با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و تخصیص محدود سوخت ارزان به پرمصرف‌ها، مشکل اختلاف قیمت بنزین و گاز فشرده قابل حل است. هر چند که دولت باید در نظر داشته باشد که تخصیص سهمیه به بخش رفاهی مجزای از بخش خدماتی است و امکان دسترسی به گاز فشرده از طریق جایگاه‌های برزگ و کوچک‌مقیاس عرضه گاز فشرده، باید پیش از اعمال سهمیه‌بندی فراهم شود.
دلیل عمده دیگری که باعث کاهش مصرف گاز فشرده و جایگزین‌شدن بنزین به جای آن شده است، کاهش تعداد وسایل نقلیه دوگانه‌سوز است. این مسئله ناشی از تولید کم خودروهای دوگانه‌سوز در سال‌های گذشته است. عدم بازرسی صحیح از مخازن گاز فشرده و اتمام عمر آن‌ها نیز عامل دیگری بر کاهش خودروهای دوگانه‌سوز می‌باشد. برای حفظ بازار گاز فشرده و رونق بخشیدن به آن می‌بایست چند سیاست به طور همزمان اجرا شوند تا مصرف داخلی بنزین در اثر کاهش مصرف گاز فشرده، افزایش نیابد.
پیشنهادات برای حفظ بازار فعلی:
- افزایش سطح ایمنی با ایجاد مراکز تست مخازن پرفشار و راستی‌آزمایی مشتریان از طریق هوشمندسازی جایگاه‌ها
- بهبوددادن عملکرد کیت‌ها
- تعویض مخازن فعلی با مخازن با ظرفیت بیشتر و به کارگیری فناوری‌هایی مانند ANG
- در نظر گرفتن تسهیلات ترافیکی محدود برای مشتریان دائمی گاز فشرده
- اختصاص زمین برای تأسیس جایگاه‌های جدید عرضه گاز فشرده جهت صرفه‌جویی در زمان سوخت‌گیری و در نتیجه افزایش تقاضا به ویژه در کلان‌شهرها
پیشنهادات برای افزایش تقاضای جدید:
- تخصیص تسهیلات به خودروسازیها جهت کاهش قیمت خودروهای دوگانه‌سوز به نسبت تک‌سوختی
- توسعه تبدیل کارگاهی استاندارد
- تخصیص تسهیلات جهت بهبود کارکرد موتورهای دوگانه‌سوز و افزایش پیمایش
- تخصیص تسهیلات به مشتریان جهت خرید خودروهای دوگانه‌سوز
- در نظر گرفتن تسهیلات ترافیکی موقت برای مشتریان جدید گاز فشرده
مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقدست که منابع تأمین مالی برای طرح‌های یادشده می‌تواند از طریق بخشی از درآمدهای کشور تزریق شود که خود متأثر از میزان مصرف گاز فشرده است؛ لذا تخصیص بخش کوچکی از درآمد صادرات بنزین در جهت حفظ و توسعه بازار گاز فشرده، به طور بدیهی توجیه اقتصادی فراوانی نزد تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران خواهد داشت. این نکته نیز شایان توجه است که بعد از بهره برداری از هر سه فاز مجتمع پالایش نفت ستاره خلیج فارس در سال ۹۷ عرضه بنزین از تقاضای آن بیشی گرفت و صادرات بنزین در دستور کار قرار گرفت، منتها باید به این موضوع نیز توجه داشت که اگر سهم ۲۰ میلیون مترمکعبی CNG (معادل ۲۰ میلیون لیتر بنزین) را از سبد سوخت حمل و نقل سبک حذف کنیم، کشور کماکان واردکننده بنزین خواهد بود، لذا نقش CNG در تنوع سبد سوخت و افزایش هر متر مکعب گاز طبیعی در سبد سوخت، به معنای آزادسازی یک لیتر بنزین جهت صادرات است. لذا حاکمیت می بایست همزمان در کنار مدیریت عرضه کمی و کیفی حامل های سوختی، مدیریت تقاضا را نیز در دستور کار خود قرار دهد.
لینک دانلود نسخه PDF یادداشت تحلیلی فوق:
