نفت سفید / سوخت جت

نفت سفید (Kerosene) برشی است که گستره جوش آن پس از بنزین قرار گرفته است و شامل هیدروکربن های ۱۰ تا ۱۴ کربنه می باشد. نقطه ۶۵ درصد تقطیر این برش باید کمتر از ۲۵۰ درجه سانتی گراد و نقطه جوش ۸۰ درصد آن نیز پایین تر از ۲۸۵ درجه سانتی گراد باشد.

با توجه به تحولات و تغییرات ایجاد شده در سبد مصرفی انرژی مناطق مختلف دنیا و البته کشور عزیزمان ایران، استعمال این فراورده برای ایجاد روشنایی و گرمایی در حال از بین رفتن و محدود شدن است. نفت سفید را می­ توان پس از تخلیص و بی بو کردن به عنوان حلال حشره کش ها نیز به کار برد.

با ظهور هواپیماهای جت، کاربرد دیگری برای برش نفت سفید به صورت سوخت جت پیدا شد. سوخت های جت انواع گوناگون دارند که بر حسب کاربرد نظامی یا مسافری، اسامی آنها در کشورهای مختلف متفاوت است. فراورده ای که بیشترین کاربرد را دارد توربو راکتور یا JP8 است که به F34 و F35 نیز شناخته می شود. در هواپیماهای نظامی از سوخت فرارتری به نام JP4، Jet B، F45 و F40 استفاده می شود که به دلیل اختلافات جزئی دارای اسامی مختلفی نیز هستند. همچنین سوخت جت سنگین تر و با فراریت کمتر (ایمنی بیشتر در هنگام ذخیره شدن دارد) با نام JPS نیز وجود دارد.

برخلاف موتورهای پیستونی، موتورهای جت از جریان مداوم گاز استفاده می کنند. مشخصات شیمیایی مربوط به احتراق خود به خود در اینجا هیچ نقشی ندارد. مشخصات مطرح شده سوخت جت در ارتباط با تهیه مخلوط مناسب سوخت-هوا، تشعشع شعله و پتانسیل تشکیل رسوب های کربنی می باشند. همچنین با توجه به ارتفاع زیاد، آشکار است که سوخت جت باید در دماهای بسیار کم نیز سیالیت خود را حفظ نماید. علاوه بر این، تحت شرایط خاص به ویژه در هواپیماهای ما فوق صوت، پایداری حرارتی بالا نیز لازم است.

خوراک اصلی برای تولید سوخت جت برش ۱۴۵ تا ۲۴۰ درجه سانتی گراد حاصل از تقطیر مستقیم نفت خام است. میزان تولید آن بستگی به نوع نفت خام دارد و البته عرضه نفت سفید با توجه تغییر الگوی مصرف مازاد بر تقاضا است. در عین حال پالایشگر باید مشخصات زیر را برای سوخت جت تامین نماید:

• نقطه انجماد مناسب که با تغییر محدوده برش تنظیم می شود.

• میزان مجاز آروماتیک ها که بستگی به انتخاب مناسب نفت خام اولیه دارد.

• مقدار گوگرد، اسیدیته، وضعیت خورندگی باید بررسی و تنظیم شوند.

البته این را نیز می توان اشاره کرد که برش های میان تقطیر حاصل از فرایند هیدروکراکینگ نیز جهت تولید نفت سفید و سوخت جت مناسب می باشند.