پالایشگاه ها به عنوان ویترین صنایع نفت و گاز کشور، نقش اساسی در تامین سوخت مصرفی حمل و نقل عمومی، خانگی و صنایع را دارا می باشند. در حال حاضر ۹ پالایشگاه نفت (آبادان، اصفهان، بندرعباس، تبریز، تهران، شازند، شیراز، کرمانشاه، لاوان) در داخل کشور مشغول انجام وظیفه جهت تبدیل نفت خام به محصولات مختلفی همچون، بنزین، نفت گاز، نفت سفید، سوخت جت و سایر فراورده ها می باشند. با نگاهی به وضعیت فعلی این ۹ پالایشگاه می توان به طور خلاصه اشاره کرد که:
- ظرفیت پالایشی روزانه ی این پالایشگاه ها در حدود یک میلیون و هشتصد هزار بشکه در روز است.
- میانگین سن این پالایشگاه ها بیش از ۳۵ سال میباشد.
- تنها مالکیت دو پالایشگاه آبادان و شازند دولتی باقی مانده اند.
- پالایشگاه آبادان به عنوان بزرگترین مجتمع پالایشگاهی و پالایشگاه کرمانشاه به عنوان کوچکترین مجتمع پالایشگاهی محسوب می شوند.
- تمامی پالایشگاه ها در حال اجرای طرحهای توسعه ای و بهینه سازی به منظور افزایش بهره وری و تولید محصولاتی با شرایط استاندارد کیفی و زیست محیطی هستند.
- پالایشگاه شازند (اراک) به عنوان پیچیده ترین پالایشگاه و اقتصادی ترین مجتمع پالایشگاهی کشور محسوب میشود.
- تمامی پالایشگاه های حال حاضر کشور در نیمه ی غربی کشور جانمایی و احداث شده اند.